كفیر نوشیدنی ترش و گازداری است كه از تخمیر شیر به دست می آید. این نوشیدنی خوش طعم، در واقع یكی از قدیمی ترین محصولات شیر است كه سرمنشأ آن به كوه های قفقاز نسبت داده می شود. كفیر سرشار از ویتامین و مواد معدنی است.

خاستگاه كفیر (Kefir) در قفقاز و تبت است و مصرف آن در این نواحی هزاران سال قدمت دارد. قفقازی ها به داشتن طول عمر بالا معروف هستند و گفته می شود كه اكسیر جوانی آنها كفیر است.

این نوشیدنی تخمیری عطر و طعم خوشی دارد و به ذائقه ایرانیان نزدیك است. نام كفیر از زبان تركی گرفته شده است. قسمت اول آن از واژه "كف" (Kef) در زبان تركی به معنای "لذت بخش" است.

این نوشیدنی سرشار از ویتامین و مواد معدنی، از جمله ویتامین های ب، ب1، ب12، كا و همچنین دارای منیزیم، كلسیم و فسفر است. این خواص حاصل از اسید لاكتیك، دی اكسیدكربن، اتیل الكل و تركیبات آروماتیك موجود در دانه های كفیر در خلال تخمیر هستند.

خواص كفیر

كفیر محصول تخمیر شیر در مجاورت دانه های كفیر است. میكرواورگانیسم های دانه های كفیر غیربیماری زا هستند. آنها تركیبی تغییرپذیر دارند و این بستگی به عواملی همچون منبع چربی شیر، تركیب دانه ها و روش فرآوری آن دارد. كفیر را می توان از شیر گاو، گوسفند و بز و همینطور از شیر سویا تهیه كرد.

این محصول لبنی برای سیستم عصبی آرامش بخش است، بر عملكرد صحیح كلیه و كبد ، سهولت هضم، تقویت سیستم ایمنی تأثیر بسزایی دارد و اختلالات خواب و افسردگی را كاهش می دهد.

كفیر در رژیم های لاغری توصیه می شود زیرا از عوارض جانبی رژیم بر روی دستگاه عصبی جلوگیری می كند.

دانه ها كفیر به شكل گل كلم هستند و هر دانه 3 تا 20 میلی لیتر قطر دارد. آنها خود به خود به رشد و تكثیر ادامه می دهند. مقدار دانه های كفیر تقریبا هر 14 روز دوبرابر می شود. باكتری های كفیر دی اكسیدكربن و مقدار كمی الكل تولید می كنند. این مقدار بستگی به مدت زمانی دارد كه در طی آن كفیر تهیه می شود و معمولا بین دو دهم درصد تا دو درصد است.

در عین حال در نتیجه تخمیر، مقدار لاكتوز موجود در شیر بسیار كاهش می یابد. از این رو كفیر نوشیدنی مناسبی برای كسانی است كه مشكل عدم تحمل لاكتوز دارند.

این نوشیدنی تخمیری همچنین می تواند با داشتن انواع ویتامین ها و مواد مغدی جایگزین خوبی برای نوشیدنی های مصنوعی باشد، به ویژه نوشابه های گازدار كه دارای مواد شیمیایی مضر هستند.

طرز تهیه كفیر

برای تهیه كفیر به سبك سنتی باید ابتدا شیر پاستوریزه را جوشاند و پس از خنك شدن دانه های كفیر را به آن اضافه كرد. پس از 24 ساعت تخمیر كامل می شود و محلول باید از صافی رد شود و آنگاه كفیر برای نوشیدن آماده است. دانه های مصرف شده را می توان به آب خنك شست و برای مصرف بعدی در ضرف شیشه ای درداری در مكانی خنك نگه داری كرد.

كفیر به طور صنعتی نیز تولید می شود كه تفاوت های با كفیر تهیه شده به سبك سنتی دارد. كفیر صنعتی معمولا الكل ندارد، اما بر خلاف كفیر سنتی در هر 100 گرم 2.7 تا 3،9 گرم لاكتوز دارد، در صورتی كه كفیر اصیل حاوی الكل و در عوض بدون لاكتوز است.

از این رو كفیر صنعتی برای افرادی كه دارای مشكل عدم تحمل لاكتوز هستند نامناسب است.

كفیر در اروپا و ایران

كفیر در كشورهای اروپای شرقی مانند روسیه، لهستان و مجارستان شهرت بسیاری دارد. در آلمان، سوئد، نروژ و فنلاند نیز محصولی شناخته شده و به شكل های گوناگونی در بازار موجود است، از جمله به صورت نوشیدنی غلیظی كه طعم ترش ملایمی دارد و همینطور به شكل ماست با اسانس میوه های گوناگون.

در ایران نیز كفیر از استقبال نسبتا خوبی برخوردار بوده و در حال متداول شدن است. كفیر به صورت نوشیدنی گازدار و با طعمی شبیه به دوغ چند سالی است كه در ایران از سوی شركت كاله و پگاه به بازار عرضه می شود

منبع

خواص داروئی

بر اساس كتاب قانون بوعلی سینا:(قانون در طب انتشارات صداوسیما صفحه ۲۰۲) مزاج: گرمیش نزدیك به اعتدال است و كمی به سوی گرمی گرایش دارد، در آخر اول رطوبتی دارد. خوزی گفته‌است در آخر دوم سرد و تر است و این نظریه از راستی دور است.

1. گل گاو زبان و برگ‌های آن تصفیه كننده خون است.
2. آرام كننده اعصاب است.
3. باعث تعریق می‌شود.
4. ادرار آور است.
5. كلیه‌ها را تقویت می‌كند.
6. سرماخوردگی را برطرف می‌كند.
7. برای از بین بردن سرفه از دم كرده گل گاو زبان استفاده كنید.
8. در درمان برونشیت موثر است.
9. بی‌اختیاری دفع ادرار را درمان می‌كند.
10. التهاب و ورم كلیه را درمان می‌كند.
11. در درمان بیماری سرخك و مخملك مفید است.
12. ضماد برگ‌های گاو زبان برای رفع ورم موثر است.
13. برگهای گاو زبان را بپزید و مانند اسفناج از آن استفاده كنید.
14. برگهای تازه گل گاو زبان دارای مقدار زیادی ویتامین C می‌باشد و در بعضی از كشورها آنرا داخل سالاد می‌ریزند.
15. تنظیم كننده ضربان قلب
16. ضد افسردگی
17. كمك كننده به باروری در مردان عقیم
18. كاهش درد قاعدگی در زنان و دختران
19. بهترین مكمل گیاهی قوی كننده اسپرم مردان
20. كمك به خون رسانی مناسب و تنضیم آن در بدن